1. Giới thiệu tổng quan về Huyện Định Quán

Huyện Định Quán là một huyện miền núi nằm ở phía Đông Bắc tỉnh Đồng Nai, thuộc vùng Đông Nam Bộ của Việt Nam. Với diện tích tự nhiên 970,5 km², chiếm khoảng 16,5% diện tích tỉnh Đồng Nai, và dân số khoảng 225.160 người (năm 2024), Định Quán là một trong những huyện có diện tích lớn nhất tỉnh. Huyện lỵ là thị trấn Định Quán, trung tâm hành chính, kinh tế, và văn hóa của huyện. Định Quán hiện có 14 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm 1 thị trấn (Định Quán) và 13 xã: Gia Canh, La Ngà, Ngọc Định, Phú Cường, Phú Hòa, Phú Lợi, Phú Ngọc, Phú Tân, Phú Túc, Phú Vinh, Suối Nho, Thanh Sơn, và Túc Trưng.

Định Quán nổi tiếng với cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, bao gồm các địa danh du lịch như Đá Ba Chồng, Thác Mai – Bàu Nước Sôi, và làng bè sông La Ngà, thu hút đông đảo du khách yêu thích du lịch sinh thái và khám phá. Kinh tế Định Quán chủ yếu dựa vào nông nghiệp, với các sản phẩm chủ lực như cao su, điều, và bưởi. Huyện cũng đang phát triển công nghiệp và du lịch, với các khu công nghiệp như Khu công nghiệp Định Quán và các dự án hạ tầng giao thông trọng điểm như cao tốc Dầu Giây – Đà Lạt.

Định Quán giữ vai trò cửa ngõ kết nối Đông Nam Bộ với Tây Nguyên, với Quốc lộ 20 chạy qua trung tâm huyện. Với quy hoạch phát triển đến năm 2030 và tầm nhìn 2050, Định Quán hướng đến trở thành một đô thị loại IV, tập trung vào phát triển kinh tế xanh, du lịch sinh thái, và nông nghiệp công nghệ cao.

2. Lịch sử hình thành và phát triển

Huyện Định Quán có lịch sử lâu đời, gắn liền với quá trình khai phá vùng Đông Nam Bộ. Tên gọi “Định Quán” xuất hiện từ thế kỷ 19, với các cột mốc lịch sử quan trọng vùng đất hoang sơ, chịu nhiều tàn phá chiến tranh, thành một huyện có tiềm năng kinh tế và du lịch, góp phần vào sự phát triển của tỉnh Đồng Nai.

3. Vị trí địa lý và kết nối giao thông

Huyện Định Quán nằm ở phía Đông Bắc tỉnh Đồng Nai, có vị trí địa lý chiến lược:

• Phía Đông: Giáp huyện Đức Linh (tỉnh Bình Thuận) và huyện Tân Phú.

• Phía Tây: Giáp huyện Vĩnh Cửu.

• Phía Nam: Giáp huyện Thống Nhất, thành phố Long Khánh, và huyện Xuân Lộc.

• Phía Bắc và Đông Bắc: Giáp huyện Tân Phú.

• Phía Tây Nam: Giáp huyện Trảng Bom qua một đoạn nhỏ trên hồ Trị An.

3.1. Khoảng cách đến các trung tâm kinh tế lớn

• Thành phố Biên Hòa: Cách 80 km.

• Thành phố Hồ Chí Minh: Cách 110 km (khoảng 2 giờ di chuyển qua cao tốc TP. HCM – Long Thành – Dầu Giây).

• Thành phố Đà Lạt: Cách 190 km.

• Thành phố Vũng Tàu: Cách 100 km.

3.2. Kết nối với các tuyến giao thông trọng điểm

Định Quán là cửa ngõ giao thông kết nối Đông Nam Bộ với Tây Nguyên:

• Quốc lộ 20: Chạy qua thị trấn Định Quán, dài hơn 50 km trên địa bàn huyện, là tuyến đường huyết mạch nối Đồng Nai với Lâm Đồng.

• Tỉnh lộ 763: Kết nối Định Quán với huyện Xuân Lộc, đi qua các xã Phú Túc và Suối Nho.

• Cao tốc Dầu Giây – Đà Lạt: Đang được xây dựng, sẽ rút ngắn thời gian di chuyển từ Định Quán đến Đà Lạt và TP. Hồ Chí Minh.

• Các tuyến đường huyện: Huyện có 39 tuyến đường huyện dài 270 km, với 100% xã được kết nối bằng đường nhựa hoặc bê tông.

• Đường sắt Bắc – Nam: Ga Định Quán (gần thị trấn) hỗ trợ vận chuyển hành khách và hàng hóa.

3.3. Kết nối với cảng biển và sân bay

• Cảng Cát Lái: Cách 90 km, là cảng container lớn nhất Việt Nam.

• Cảng Cái Mép – Thị Vải: Cách 100 km, là cụm cảng nước sâu lớn nhất khu vực phía Nam.

• Sân bay Quốc tế Long Thành: Cách 50 km, dự kiến hoàn thành giai đoạn 1 vào năm 2026, sẽ thúc đẩy phát triển kinh tế và logistics.

• Sân bay Tân Sơn Nhất: Cách 115 km.

3.4. Vị trí chiến lược

Định Quán có địa hình đồi núi thấp xen kẽ đồng bằng, với sông Đồng Nai và sông La Ngà chảy qua, cùng hồ Trị An (323 km²) cung cấp nguồn nước dồi dào. Vị trí này giúp Định Quán phát triển nông nghiệp, du lịch sinh thái, và công nghiệp chế biến, đồng thời là cầu nối giao thương giữa Đông Nam Bộ và Tây Nguyên.

4. Kinh tế và công nghiệp

Kinh tế Định Quán chủ yếu dựa vào nông nghiệp, với công nghiệp và du lịch đang được đẩy mạnh. Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân đạt 7–8%/năm, với GRDP bình quân đầu người khoảng 85 triệu VNĐ (năm 2023).

4.1. Nông nghiệp

Nông nghiệp chiếm hơn 75% diện tích đất tự nhiên, với các sản phẩm chủ lực:

• Cao su và điều: Là cây công nghiệp chủ đạo, cung cấp nguyên liệu cho các nhà máy chế biến.

• Bưởi, xoài, nhãn: Được cấp mã số vùng trồng, đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu.

• Lúa và rau màu: Phân bố tập trung ở các xã Phú Lợi, Phú Tân, Phú Vinh, và Thanh Sơn.

• Chăn nuôi: Phát triển chăn nuôi gia cầm và thủy sản, với làng bè sông La Ngà nổi tiếng về nuôi cá lồng bè.

Huyện đang áp dụng nông nghiệp công nghệ cao, với các hợp tác xã liên kết chuỗi giá trị nông sản.

4.2. Công nghiệp

Công nghiệp tại Định Quán tập trung vào chế biến và khai thác:

• Khu công nghiệp Định Quán: Tại xã La Ngà, diện tích 54 ha, do Công ty Phát triển hạ tầng KCN Định Quán đầu tư, thu hút các ngành chế biến gỗ, dệt may, và cơ khí.

• Khai thác vật liệu xây dựng: Đá, cát, và xi măng được khai thác tại các xã Phú Ngọc và La Ngà.

• Chế biến nông sản: Các nhà máy chế biến hạt điều và thực phẩm.

Công nghiệp đóng góp khoảng 25% GDP huyện, với hơn 1.000 cơ sở sản xuất nhỏ lẻ.

4.3. Thương mại – dịch vụ

Thương mại – dịch vụ chiếm khoảng 15% GDP, với các hoạt động nổi bật:

• Chợ Định Quán: Là trung tâm mua bán nông sản và hàng tiêu dùng.

• Du lịch: Các điểm du lịch như Đá Ba Chồng, Thác Mai, và làng bè sông La Ngà thu hút hàng nghìn du khách mỗi năm.

• Dịch vụ vận chuyển: Các nhà xe như Việt Hồng và Nhật Đoan cung cấp dịch vụ từ Định Quán đến TP. Hồ Chí Minh và Đà Lạt.

Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ năm 2024 ước tính đạt 6.000 tỷ đồng, tăng 10% so với năm 2023.

5. Cơ sở hạ tầng

Định Quán đã đầu tư mạnh mẽ vào cơ sở hạ tầng để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế và nâng cao chất lượng sống.

5.1. Giao thông

Hệ thống giao thông đường bộ được phát triển đồng bộ, với hơn 700 km đường nhựa và bê tông. Các dự án giao thông trọng điểm bao gồm:

• Nâng cấp Quốc lộ 20: Đảm bảo giao thông thông suốt đến Tây Nguyên.

• Tỉnh lộ 763, 775, và Tà Lài – Trà Cổ: Đang được mở rộng để kết nối với cao tốc Dầu Giây – Đà Lạt.

• Đường Cầu Trắng và Đường 118 – Sông Đồng Nai: Hoàn thành năm 2023, với tổng vốn đầu tư hơn 100 tỷ đồng.

5.2. Cấp điện và cấp nước

• Cấp điện: 99,8% hộ dân sử dụng điện lưới quốc gia (năm 2024).

• Cấp nước: Hệ thống cấp nước sạch đáp ứng hơn 85% nhu cầu, với các nhà máy nước tại thị trấn Định Quán và xã La Ngà.

5.3. Xử lý nước thải và rác thải

• Xử lý nước thải: Các khu công nghiệp và cơ sở sản xuất lớn có hệ thống xử lý nước thải đạt chuẩn.

• Xử lý rác thải: Nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt tại xã Phú Túc có công suất 100 tấn/ngày.

5.4. Viễn thông

Hệ thống viễn thông được cung cấp bởi VNPT, Viettel, và FPT, với mạng 5G đang được triển khai tại thị trấn Định Quán.

5.5. Giáo dục và y tế

• Giáo dục: Huyện có hơn 40 trường học đạt chuẩn quốc gia, từ mầm non đến trung học phổ thông. Tuy nhiên, huyện vẫn thiếu giáo viên tiểu học và mầm non, đang được khắc phục thông qua đào tạo văn bằng 2.

• Y tế: Bệnh viện Đa khoa Định Quán và các trạm y tế xã đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe cơ bản. Các chương trình khám chữa bệnh miễn phí được tổ chức thường xuyên.

6. Văn hóa và du lịch

Định Quán là nơi giao thoa văn hóa của người Kinh, người Hoa, và các dân tộc thiểu số như Stieng và Mạ, với nhiều di tích và điểm du lịch hấp dẫn.

6.1. Di tích lịch sử – văn hóa

• Đá Ba Chồng: Biểu tượng của Định Quán, gồm ba tảng đá lớn chồng lên nhau, nằm cheo leo trên sườn đồi, thu hút du khách bởi vẻ đẹp kỳ bí.

• Chùa Trúc Lâm Định Quán: Trung tâm tâm linh và điểm tham quan văn hóa.

• Làng bè sông La Ngà: Cộng đồng người Việt kiều từ Campuchia trở về từ năm 1989–1990, với hơn 500 lồng bè, duy trì nghề đánh bắt truyền thống.

6.2. Du lịch sinh thái

• Thác Mai – Bàu Nước Sôi: Tại xã Gia Canh, là điểm đến lý tưởng cho du lịch khám phá thiên nhiên, với hệ sinh thái hoang sơ và dòng thác kỳ vĩ.

• Thác Ba Giọt: Tại xã Phú Hòa, nổi tiếng với ba dòng thác như “ba giọt nước” khổng lồ, là điểm đến thách thức dân phượt.

• Hồ Trị An: Cung cấp cảnh quan tuyệt đẹp và các hoạt động như câu cá, chèo thuyền.

6.3. Ẩm thực

Định Quán có các món ăn đặc sản như:

• Gỏi cá sông La Ngà: Cá tươi ngọt, ướp gia vị và thính, ăn kèm rau sống.

• Xôi chiên phồng kèm gà nướng: Món ăn dân dã, thuộc top 100 món ăn đặc sản Việt Nam.

• Bưởi Định Quán: Ngọt thanh, được dùng làm gỏi bưởi đặc sắc.

7. Thách thức và triển vọng

7.1. Thách thức

• Địa hình đồi núi: Gây khó khăn cho phát triển giao thông và hạ tầng.

• Kinh tế phát triển chậm: So với các huyện như Long Thành hay Nhơn Trạch, Định Quán vẫn phụ thuộc nhiều vào nông nghiệp.

• Ô nhiễm môi trường: Khai thác đá và sản xuất công nghiệp cần được kiểm soát chặt chẽ.

• Thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao: Hạn chế thu hút các ngành công nghiệp hiện đại.

7.2. Triển vọng

• Sân bay Quốc tế Long Thành: Khi hoàn thành vào năm 2026, sân bay sẽ thúc đẩy logistics và du lịch.

• Cao tốc Dầu Giây – Đà Lạt: Tăng cường kết nối với Tây Nguyên, tạo cơ hội giao thương.

• Du lịch sinh thái: Các điểm du lịch như Thác Mai và Đá Ba Chồng có tiềm năng thu hút du khách quốc tế.

• Nông nghiệp công nghệ cao: Huyện đang đầu tư vào các mô hình nông nghiệp hiện đại để nâng cao giá trị nông sản.

• Phát triển đô thị: Thị trấn Định Quán hướng đến trở thành đô thị loại IV trước năm 2030.

8. Kết luận

Huyện Định Quán là một vùng đất giàu tiềm năng của tỉnh Đồng Nai, với cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp, văn hóa đa dạng, và vị trí chiến lược kết nối Đông Nam Bộ với Tây Nguyên. Từ một huyện miền núi phụ thuộc nông nghiệp, Định Quán đang chuyển mình để phát triển công nghiệp, du lịch, và dịch vụ, với sự hỗ trợ từ các dự án hạ tầng lớn như cao tốc Dầu Giây – Đà Lạt và sân bay Long Thành. Với định hướng phát triển bền vững và kinh tế xanh, Định Quán hứa hẹn sẽ trở thành một điểm sáng kinh tế – văn hóa của khu vực phía Bắc Đồng Nai.

Để biết thêm thông tin hoặc tìm hiểu về các cơ hội đầu tư tại Định Quán, nhà đầu tư và du khách có thể liên hệ qua:

• UBND Huyện Định Quán: Số 231, Quốc lộ 20, thị trấn Định Quán, huyện Định Quán, tỉnh Đồng Nai.

• Điện thoại: (+84) 251 385 2001.

• Website: http://dinhquan.dongnai.gov.vn/.